آرتروز چیست؟

استئوآرتریت، که به عنوان بیماری مفصل دژنراتیو نیز (DJD) شناخته می شود، شایع ترین نوع آرتریت است. احتمال بروز آرتروز با افزایش سن بیشتر است. تغییرات در استئوآرتریت معمولاً به آرامی در طی سال‌ها اتفاق می‌افتد، هرچند استثنا نیز وجود دارد. التهاب و آسیب به مفصل باعث تغییرات استخوانی، تحلیل رفتن تاندون ها و رباط ها و از بین رفتن غضروف و در نتیجه درد، تورم و تغییر شکل مفصل می شود.

دو نوع اصلی آرتروز وجود دارد:

Primary: شایع ترین نوع است و عمدتاً انگشتان دست، شست، ستون فقرات، باسن، زانو و انگشت بزرگ پا را درگیر می کند.
Secondary: معمولا با وجود یک ناهنجاری مفصلی که از قبل وجود دارد، همراه است؛ مانند آسیب یا ترومایی که مکرر رخ می دهند در ورزش اتفاق می افتند. آرتریت التهابی، مانند روماتوئید، پسوریاتیک یا نقرس؛ آرتریت عفونی؛ اختلالات ژنتیکی مفاصل، مانند اهلرز-دانلوس. همچنین به عنوان حرکت بیش از اندازه یا double-jointed، اختلالات مادرزادی مفصل، یا اختلالات متابولیک مفصلی شناخته می شود.

آمار ابتلا به آرتروز در جهان به چه صورت است؟

تقریباً 80 درصد از افراد مسن( 55 سال و بالاتر) شواهدی از آرتروز در عکسبرداری با اشعه ایکس دارند. از این تعداد، تخمین زده می شود که 60٪ علائم این ناهنجاری را تجربه می کنند. تخمین زده می شود که 240 میلیون بزرگسال در سراسر جهان به استئوآرتریت علامت دار مبتلا هستند. زنان پس از یائسگی در مقایسه با مردان بیشتر در معرض آرتروز زانو هستند.

چه عواملی موجب بروز آرتروز می شود؟

• سن
• آرتریت التهابی
• آسیب یا ترومای قبلی
•  چاقی
• دیابت
• کلسترول بالا
• جنسیت
• ژنتیک

از کجا بفهمم که آرتروز دارم؟

برخلاف سایر انواع آرتریت، درد ناشی از آرتروز معمولاً به تدریج در طی چندین ماه یا سال ایجاد می شود. اغلب با فعالیت هایی که به مفصل فشار وارد می کند، مانند دویدن یا راه رفتن طولانی مدت، افزایش می یابد. درد و تورم مفاصل به مرور زمان به آرامی افزایش می یابد. گاهی اوقات، به ویژه در بیماری های پیشرفته تر، ممکن است در مفاصل آسیب دیده احساس ساییدگی داشته باشید. سفتی طولانی مدت صبحگاهی در مقایسه با آرتریت های التهابی، مانند آرتریت روماتوئید یا پسوریاتیک، علامت برجسته ای در OA نیست. استئوآرتریت معمولاً باعث تب، کاهش وزن یا مفاصل بسیار داغ و قرمز نمی شود. این ویژگی‌ها نشان‌دهنده بیماری یا نوع دیگری از آرتریت هستند.

آرتروز چگونه درمان می شود؟

هیچ درمان قطعی برای آرتروز وجود ندارد. علائم خفیف تا متوسط معمولاً با ترکیبی از درمان‌های دارویی و غیردارویی به خوبی مدیریت می‌شوند. درمان ها و توصیه های پزشکی عبارتند از:

• داروها (داروهای ضد درد موضعی و مسکن های خوراکی از جمله داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی، NSAIDs)
• ورزش (زمینی و آبی)
• پک های سرد و گرم
• کاهش وزن (در صورت اضافه وزن)
• تغذیه سالم، کنترل دیابت و کلسترول
• ارتزهای حمایتی مانند بریس، کفی طبی، عصا یا واکر
• درمان های تزریق داخل مفصلی (استروئید، اسید هیالورونیک “ژل”)
• استراتژی های طب مکمل و جایگزین، از جمله ویتامین ها و مکمل ها
• اگر آرتروز پیشرفته بود و درمان های دیگر جوابگو نبودند جراحی توصیه می شود

اهداف درمان عبارتند از:

• کاهش درد و سفتی مفاصل و تاخیر در پیشرفت بیشتر بیماری
•  بهبود تحرک و عملکرد مفاصل
• افزایش کیفیت زندگی بیماران 

نوع درمان به عوامل زیادی از جمله سن بیمار، سلامت کلی، مقدار فعالیت، شغل و شدت بیماری بستگی دارد.

نقش ارتز در درمان آرتروز

یکی از رویکردهای درمانی موجود برای استئوآرتریت اندام تحتانی تجویز تکیه گاه های مکانیکی به نام ارتز است که برای جبران و کمک به عملکرد ناقص مفصل در نظر گرفته شده است.

سه نوع ارتز برای زانو و مچ پا موجود است:

• Resting orthoses: این ارتزها که از یک جزء سفت و سخت ساخته شده اند، مفصل را بی حرکت می کنند و در نتیجه از هرگونه اثر اصلاحی یا عملکردی جلوگیری می کنند.

• Flexible orthoses: استفاده از این بریس ها درد را کاهش می

دهد.

• Articulated orthoses: این نوع از زانوبند، بریس های کاربردی هستند که در آرتروز internal femorotibialنیروهای فشاری را کاهش می دهند.

این زانوبندها بر اساس نیاز بیمار با اندازه گیری یا قالبگیری توسط ارتوزیست کلینیک آریاپایا کرج ساخته می شود.

کفش و کفی طبی در درمان آرتروز:

طراحی و ساخت کفی طبی بر اساس اسکن کف پا می تواند در alignmentمفاصل و در نتیجه کاهش درد و گاهی کاهش سرعت تخریب مفصل کمک کند.

برای مثال فردی که زانوی پرانتزی دارد و مبتلا به آرتروز می شود؛ سرعت تخریب مفصل زانو در این فرد بیشتر است پس ارتوزیست و پزشک بعد از معاینه ی فرد ممکن است علاوه بر زانو بند، کفی طبی و کفش طبی تجویز کنند تا درمان بهتر انجام شود

این نکته در بسیاری از بیماران استئوآرتریت صادق است. گاهی درمان اختلالاتی در کودکی مثل DDH یا همان اختلال تکاملی مفصل لگن، صافی کف پا، زانوی ضربدری و… می تواند در بزرگسالی فرد مبتلا به آرتروز درمان را راحت تر پیش ببرد.

ساخت کفی طبی و کفش طبی در مرکز ارتوپدی فنی آریاپایا کرج بر اساس اسکن کف پا انجام می شود اما گاهی در بیمارانی مانند مبتلایان به شارکوفوت نیازمند قالبگیری می باشیم که تشخیص بر عهده ی ارتوزیست می باشد.