اسکولیوز بدشکلی سه بعدی در ستون فقرات است که در آن ستون فقرات به جای این که به صورت یک خط صاف در وسط کمر دیده شود، شکلی مانند حروف C یا S پیدا می‌کند. درجه ی دفورمیتی اسکولیوز به وسیله ی عکس برداری X-RAY انجام می شود.

بیشتر بخوانید: کمربند طبی چیست و چرا به آن نیاز دارم؟

اسکولیوز چیست

اسکولیوز یک نوع انحراف جانبی غیرعادی در ستون فقرات است که معمولاً به شکل یک منحنی S یا C دیده می‌شود. این حالت می‌تواند در هر قسمتی از ستون فقرات رخ دهد اما اغلب در ناحیه‌ی کمر و یا قفسه سینه مشاهده می‌شود. اسکولیوز ممکن است بدون علت مشخص (ایدیوپاتیک) باشد یا به دلایل مختلفی از جمله ناهنجاری‌های مادرزادی، بیماری‌های عصبی-عضلانی یا مشکلات تحلیل‌برنده استخوان‌ها به وجود بیاید. درمان آن می‌تواند شامل نظارت، فیزیوتراپی، استفاده از بریس و در موارد شدیدتر جراحی باشد.

آیا بیماری اسکولیوز (انحراف ستون فقرات) خطرناک است؟

در بیشتر موارد بیماری اسکولیوز (انحراف ستون فقرات) خطرناک نیست در واقع اسکولیوز به طور خفیف رخ می‌دهد و نیازی به درمان فوری ندارد. اما اسکولیوز شدید می‌تواند منجر به مشکلاتی شود:

• مشکلات تنفسی: یکی از عوارض احتمالی اسکولیوز شدید، مشکلات تنفسی است. وقتی منحنی ستون فقرات به شدت افزایش یابد، می‌تواند فضای موجود برای ریه‌ها را کاهش دهد و منجر به مشکلات تنفسی شود. این امر به ویژه در مواردی که انحراف ستون فقرات به قفسه سینه فشار وارد می‌کند، بیشتر مشهود است. در این حالت، ظرفیت ریه‌ها کاهش می‌یابد و ممکن است فرد با مشکل در تنفس مواجه شود.
• درد مزمن: درد یکی از شایع‌ترین علائم اسکولیوز شدید است. اگرچه بسیاری از افراد با اسکولیوز خفیف بدون درد زندگی می‌کنند، اما انحراف‌های بزرگ‌تر می‌توانند باعث فشار بر روی عضلات و اعصاب شوند که به نوبه خود منجر به درد مزمن در ناحیه کمر و حتی گردن می‌شود. این درد می‌تواند کیفیت زندگی فرد را کاهش داده و نیاز به مدیریت درد داشته باشد.
• مشکلات قلبی: در موارد نادر و بسیار شدید، اسکولیوز می‌تواند بر عملکرد قلب نیز تأثیر بگذارد. منحنی‌های بزرگ ممکن است فضای قفسه سینه را تغییر دهند و بر موقعیت و عملکرد قلب فشار وارد کنند. این تغییرات می‌تواند باعث اختلال در پمپاژ خون و مشکلات قلبی جدی‌تر شود که نیاز به مراقبت پزشکی فوری دارند.
• مشکلات ظاهری و تأثیرات روانی: اسکولیوز، به ویژه در موارد شدید، می‌تواند تغییرات قابل‌توجهی در ظاهر فرد ایجاد کند. این تغییرات شامل انحراف قابل مشاهده در پشت و قفسه سینه است که ممکن است منجر به عدم تقارن در بدن شود. چنین تغییراتی می‌توانند تأثیرات روانی مهمی داشته باشند و بر اعتماد به نفس و کیفیت زندگی فرد تأثیر منفی بگذارند. نوجوانان و جوانان ممکن است به خصوص از نظر روانی تحت تأثیر قرار گیرند و ممکن است نیاز به حمایت‌های روانی و مشاوره‌ای داشته باشند.

علل بیماری اسکولیوز

بیماری اسکولیوز می‌تواند علل مختلفی داشته باشد:

1. اسکولیوز ایدیوپاتیک: این نوع شایع‌ترین است و علت آن ناشناخته است.
2. اسکولیوز مادرزادی: به دلیل نقص در تشکیل ستون فقرات هنگام تولد.
3. اسکولیوز نوروموسکولار: که به دلیل بیماری‌های عضلانی یا عصبی ایجاد می‌شود.
4. اسکولیوز ثانویه: که به علت شرایط دیگر مانند تروما یا سایر بیماری‌ها به وجود می‌آید.

اسکولیوز از جهت شدت به سه دسته تقسیم می شود:

• ملایم: انحنای کمتر از ٢٥ درجه
• متوسط: انحنای بین ٢٥ تا ٤٥ درجه
• شدید: انحنای بیشتر از٤٥ درجه

اگر اسکولیوز از زاویه ی ٣٠ درجه بیشتر شود در بزرگسالی خطرات جدی ایجاد می کندمثل:

• کاهش کیفیت زندگی
• ناتوانی
• درد
• افزایش بدشکلی ظاهری
• محدودیت در عملکرد فرد
• مشکلات تنفسی

علت اسکولیوز معمولا مشکلات عضلانی-اسکلتی، مادرزادی و یا آیدیوپاتیک هستند.

در سه دوره ی سنی اسکولیوز آیدیوپاتیک تشخیص داد می شود:

• دوره ی خردسالی: زیر ٣ سالگی
• دوره ی نوجوانی: ٣ تا ٩ سالگی
• دوره ی جوانی: ١٠ تا  ١٨ سالگی

اسکولیوز بزرگسالی هم درواقع می تواند ادامه ی اسکولیوز نوجوانی باشد یا پیشرفت دوباره در اسکولیوزهای دیگر باشد.

ایا عمل اسکولیوز خطرناک است

عمل جراحی اسکولیوز، مانند هر جراحی دیگری، دارای خطرات و عوارض جانبی بالقوه است. با این حال، برای بسیاری از بیماران با اسکولیوز شدید یا پیش‌رونده، جراحی ممکن است بهترین گزینه برای بهبود کیفیت زندگی و جلوگیری از مشکلات بیشتر باشد. برخی از خطرات و عوارض مرتبط با جراحی اسکولیوز عبارتند از:

1. عفونت: یکی از رایج‌ترین عوارض پس از جراحی که ممکن است نیاز به درمان با آنتی‌بیوتیک داشته باشد.
2. خونریزی: ممکن است در حین یا پس از جراحی نیاز به انتقال خون باشد.
3. آسیب به عصب: ممکن است آسیب‌های عصبی ایجاد شود که می‌تواند منجر به ضعف، بی‌حسی یا مشکلات حرکتی شود.
4. عوارض بیهوشی: هر جراحی که تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود، خطرات مربوط به بیهوشی را به همراه دارد.
5. عدم جوش خوردن استخوان‌ها (پایودزیس): ممکن است استخوان‌ها به درستی به هم جوش نخورند، که می‌تواند نیاز به جراحی‌های اضافی داشته باشد.
6. مشکلات سخت‌افزاری: ممکن است پیچ‌ها، میله‌ها یا گیره‌های فلزی که در طی جراحی استفاده می‌شوند، شکسته یا جابجا شوند.

در مجموع، خطرات جراحی اسکولیوز به عوامل مختلفی از جمله سن بیمار، میزان انحراف ستون فقرات، وضعیت کلی سلامتی بیمار و تجربه جراح بستگی دارد. تصمیم‌گیری در مورد جراحی باید پس از مشاوره دقیق با پزشک متخصص و بررسی تمامی گزینه‌های درمانی انجام شود.

درمان اسکولیوز

درمان بستگی به شدت منحنی و سن بیمار دارد:

• نظارت: برای اسکولیوز خفیف، ممکن است فقط نیاز به مشاهده دوره‌ای باشد.
• بریس ستون فقرات: برای کودکان و نوجوانان که ستون فقرات آنها هنوز در حال رشد است.
• جراحی: برای موارد شدید که در آن منحنی‌ها سریع ترقی می‌کنند یا وقتی که منحنی‌ها بسیار شدید هستند.

به طور کلی، اسکولیوز به خودی خود یک بیماری خطرناک نیست، اما اگر بدون توجه رها شود، می‌تواند منجر به مشکلات جدی‌تری شود. تشخیص زودهنگام و مداخله مناسب می‌توانند به کاهش خطرات مرتبط با این وضعیت کمک کنند. ما شما را در آریا پایا ارتوپد فنی کرج در درمان اسکولیوز راهنمایی میکنیم.

درمان انحراف اسکولیوز با توجه به شرایط بیمار و درجه ی انحراف متفاوت است. پزشک پس از بررسی همه جانبه ممکن است بریس ستون فقرات تجویز کند یا عمل جراحی انجام دهد.از معروف ترین ارتزهای ستون فقرات می توان به بریس میلواکی، بریس شنو، بریس بوستون و بریس چارلستون نام برد.