صافی کف پا در کودکان یا Pes Planus به وضعیتی اطلاق می‌شود که در آن قوس میانی داخلی کف پا کمتر از حالت طبیعی است یا به‌کلی از بین رفته است. این مشکل در دوران کودکی نسبتاً شایع است، چرا که تمامی نوزادان به‌طور طبیعی با کف پای صاف به دنیا می‌آیند. با شروع پروسه‌ی چهاردست‌وپا راه رفتن، ایستادن و سپس راه رفتن، این صافی به‌تدریج به یک قوس نرمال تبدیل می‌شود. اما در 14 درصد از کودکان، این قوس به صورت طبیعی ایجاد نمی‌شود و نیازمند مداخلات ارتزی است.

ساختار پای کودکان

پا یک ارگان پیچیده با وظایف حرکتی و تحمل وزن است که شامل 26 استخوان و 33 مفصل می‌باشد. این اجزا توسط عضلات، تاندون‌ها و رباط‌ها کنترل و تثبیت می‌شوند. در پا سه قوس اصلی وجود دارد:

• قوس طولی داخلی (Medial Longitudinal Arch)
• قوس طولی خارجی (Lateral Longitudinal Arch)
• قوس عرضی (Transverse Arch)

در صافی کف پا یا Flat Foot، قوس طولی داخلی خاصیت ارتجاعی خود را از دست می‌دهد، به‌طوری که قوس میانی داخلی پا به‌طور کامل یا بخشی از آن دیده نمی‌شود. با اختلال در عملکرد این قوس، قوس‌های دیگر نیز نمی‌توانند به‌صورت نرمال عمل کنند.

انواع صافی کف پا در کودکان

صافی کف پا در کودکان به دو نوع تقسیم می‌شود: صافی کف پای منعطف (Flexible Pes Planus) و صافی کف پای سخت (Rigid Pes Planus)

• صافی کف پای منعطف: حدود 95 درصد از کودکان دچار این نوع از صافی کف پا هستند. در این حالت، هنگام تحمل وزن یا راه رفتن، قوس میانی داخلی خوابیده و دیده نمی‌شود، اما زمانی که کودک نشسته یا پای خود را از وزن آزاد می‌کند، قوس ظاهر می‌شود.
• صافی کف پای سخت: اگر قوس کف پا در همه‌ی حالات از بین رفته باشد، به این نوع صافی کف پا اشاره دارد. تشخیص دقیق نوع صافی کف پا و راهکار درمانی آن باید توسط پزشک یا ارتوزیست انجام شود.

درمان صافی کف پا در کودکان

درمان صافی کف پا در کودکان پس از معاینه‌ی دقیق (اسکن کف پا) و تشخیص توسط پزشک یا ارتوزیست مشخص می‌شود. مداخلات درمانی به منظور جلوگیری از عوارض ثانویه‌ای مانند چرخش مچ پا، مشکلات زانوها، و کاهش سطح انرژی و فعالیت کودک طراحی می‌شوند. در این راستا، از کفی‌های طبی و کفش‌های طبی مخصوص استفاده می‌شود که به تقویت قوس پا و بهبود عملکرد آن کمک می‌کنند.

اهمیت درمان صافی کف پا در کودکان

درمان صافی کف پا از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا این مشکل می‌تواند در سنین بالاتر عوارض جدی‌تری ایجاد کند. درمان صافی کف پا باید قبل از بسته شدن صفحات رشد کودک انجام شود. پس از آن، تنها استفاده از کفی‌های مخصوص می‌تواند عوارض این مشکل را کنترل کند. بنابراین، نباید فرصت طلایی درمان صافی کف پا در دوران کودکی از دست برود.

کلام آخر

در نهایت، تشخیص و درمان به‌موقع صافی کف پا در کودکان اهمیت ویژه‌ای دارد، زیرا این مشکل می‌تواند در آینده منجر به مشکلات جدی‌تری مانند دردهای مفصلی، تغییر در الگوی راه رفتن و کاهش کیفیت زندگی شود. با مداخلات مناسب در زمان کودکی، می‌توان از عوارض بلندمدت این مشکل پیشگیری کرد و شرایط پایدار و راحت‌تری برای کودک فراهم ساخت. تیم متخصص کلینیک ارتوپدی فنی آریاپایا با ارائه خدمات تشخیصی و درمانی دقیق، در مسیر بهبود و جلوگیری از پیشرفت این مشکل در کنار شما خواهد بود.